زبان شناسی چیست؟ ( زبان1)
نكته 1 : زبان يك نظام است و كار اصلي آن ايجاد ارتباط ميان انسان هاست
نكته 2 : زبان داراي سه شكل : گونه ، لهجه و گويش مي باشد
نكته3 : زبان شناسي : الف ) علمي است كه به شناخت زبان مي پردازد
ب ) مطالعه ي علمي زبان است
ج ) مثل همه ي علوم از روش هاي رايج در تحقيقات علمي استفاده مي كند
نكته 4 : مطالعه ي زبان سابقه ي طولاني دارد
نكته 5 : زبان شناسان ، زبان را در شاخه هاي مختلفي مطالعه مي كنند از جمله : زبان شناسي سنّتي ، زبان شناسي جديد ، زبان شناسي تاريخي ، گويش شناسي
نكته 6 : هدف از مطالعه ي زبان در زبان شناسي سنّتي :
الف ) حفظ كتب آسماني و آثار ادبي از دگرگوني هاي ناشي از گذشت زمان
ب ) ايجاد ارتباط ميان اقوام و مللي كه به زبان هاي مختلف سخن مي گفتند
نكته 7 : در زبان شناسي جديد ، زبان را :
الف ) به قصد شناخت خود آن مطالعه مي كنند
ب ) فقط به كشف واقعيّات موضوع زبان مي پردازد
ج ) مي كوشد دريابد زبان به آن گونه كه هست ، چيست و براي تغيير آن نمي كوشد
نكته 8 : زبان شناسي جديد علمي است كه از آغاز قرن بيستم شروع شد
نكته 9 : زبان شناسي جديد را به نام هاي زبان شناسي « همگاني » ، « ساخت گرا » مي شناسند
نكته 10 : دستور زبان فارسي امروز با زبان شناسي جديد يا ساخت گرا ارتباط نزديكي دارد زيرا :
الف ) به قصد شناخت خود زبان و استخراج قواعد دستوري آن به تجزيه و تحليل زبان پرداخته است
ب ) گويش معيار فارسي را براي مطالعه انتخاب كرد و از آميختن آن با گويش تاريخي و متون ادبي گذشته و شعر پرهيز كرده است
ج ) هدف آن توصيف زباني است كه مردم به كار مي برند و نمي كوشد آن را تغيير دهد
نكته 11 : مطالعه ي زبان به شيوه ي جديد و به قصد شناخت آن ، كار آساني نيست
نكته 12 : عواملي كه موجب دشواري مطالعه ي زبان است عبارت است از :
الف ) تغيير و تحوّل دائمي زبان
ب ) وجود گونه ها ، لهجه ها ، گويش ها
ج ) گستردگي بيش از حدّ زبان
نكته 13 : زبان شناسان براي حلّ مشكل تغيير و تحوّل دائمي زبان :
عامل زمان را كنار گذاشته اند ؛ يعني زبان فارسي را فقط به صورت امروزي آن بررسي مي كنند
نكته 14 : زبان شناسان مطالعه ي آن چه را كه مربوط به گذشته ي زبان فارسي است ، به زبان شناسي تاريخي واگذار مي كنند
نكته 15 : زبان شناسان مطالعه ي صورت هايي نظير « همي رفتم » ، « شنيدستم » ، « به باغ اندرون» ، و « مر او را حسن گفتندي » را به زبان شناسي تاريخي واگذار مي كنند
نكته 16 : زبان شناسان براي حلّ مشكل « وجود گونه ها ، لهجه ها ، گويش ها» مطالعه ي خود را فقط به يكي از شكل هاي زبان محدود مي كنند و يكي از شكل هاي نوشتاري يا گفتاري گويش معيار را براي مطالعه بر مي گزينند
نكته 17 : گويش شناسي ، انتخاب ، مطالعه و تحقيق در يكي از گويش هاي جغرافيايي ، اجتماعي و .... است
نكته 18- جمع بستن دوباره ي جمع هاي مكسّر عربي نادرست است و مي توان به جاي جمع هاي مكسر ، مفرد آن ها را همراه با نشانه ي جمع فارسي « ها » به كار ببريم مانند :
« خبرها » به جاي « اخبارها » ، « كتاب ها » به جاي « كتب ها »
نكته 19 : گاه برخي از كلماتي كه جمع عربي هستند ، در فارسي با معني مفرد به كار مي روند مانند : طلبه ( جمع طالب ) ، عمله ( جمع عامل ) ، اسلحه ( جمع سلاح ) ، حقوق ( جمع حق ) و ....