چگونه دانش‌آموزان را با شيوه جديد يادگيري لغات آشنا كردم؟

يادگيري بعضي متون نثر فني كه در كتاب ادبيات فارسي سال سوم دبيرستان، رشتة ادبيات و علوم انساني، آمده براي دانش‌آموزان دشواري است. بر اين اساس، يافتن راهي براي يادگيري اين لغات و متعاقباً آسان كردن فهم متون مربوط ضروري مي‌نمايد.

يكي از عللي كه اين متون فني را ديرياب و مشكل مي‌كند، وجود لغات عربي در آن‌ها است. بيشتر اين لغات، كلمات هم‌خانواده‌اي دارند. كه در زبان روزمره- گاه به حد وفور- استفاده مي‌شود و براي اغلب افراد آشناست. در شيوه‌اي كه در اين مقاله پيشنهاد مي‌شود، براي ياد دادن كلمات عربي نامأنوس موجود در متون ادبي، علاوه بر ذكر معني، كه در فهرست لغات انتهاي كتاب آمده است، از كلمات هم‌خانواده و آشنا نيز استفاده مي‌شود. اين روش براساس نظرية آزوبل و يادگيري معنادار است.

ادامه نوشته

آسیب‌شناسی دروس املا و انشا در مدارس

مهارت نوشتن پیوند بسیار نزدیکی با درس‌های املا و انشا دارد. با تأسف، باید گفت که این روزها این دروس به بوتة فراموشی سپرده شده است و پیامد این بی‌مهری نسبت به ادبیات، غلط‌های عدیدة املایی و نگارشی است که در دفتر و کتاب و ورقه‌های دانش‌آموزان و دانشجویان با آن مواجه هستیم و دردآورتر اینکه این تسامح حتی به خود معلم‌ها نیز تسرّی یافته است. چند‌سالی است که هنر نویسندگی مظلوم واقع شده و این درحالی است که آدمی پیوسته به نوشتن نیاز دارد.
ادامه نوشته

بررسی شیوه‌های انشانویسی و راهبردهای آن

 انشا پدر ادبیات و ریشة درخت پرشاخ و برگ زبان و ادب فارسی است. آنچه به این درخت گستردگی و حجم می‌دهد، همانا استفاده از نیروی خدادادی تفکر و خلاق انسانی است. زبان شیوا و پرترنّم فارسی لیاقت این را دارد که واج‌های پرطنین آن را ابتدا به وسیلة فکر کردن و سپس نوشتن و در مرحلة آخر خواندن به صدا درآوریم؛ باشد که این درّ قیمتی را به بهای اندک از دست ندهیم. نگارنده در نظر دارد در این جستار، اهداف نوشتاری انشا را مورد بررسی قرار دهد و برخی سرمشق‌های ترسیمی را به دانش‌پژوهان معرفی کند.
ادامه نوشته

خدایا کاش اعتــراف کنی

دنیا را برای چند روز تعطیل نمی کنی؟

تحلیل کهن الگویی داستان رستم و اسفندیار

در پژوهش حاضر برآنیم تا داستان رستم و اسفندیار را به عنوان پیکرة داده­های پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار دهیم. در ‌این تحقیق نشان می‏دهیم که لازمه خودیابی و یکپارچگی شخصیت این است که فرد مراحل دشوار سفر را بگذراند، سختی‏ها را تحمل کند، و بیاموزد که به‏راستی روزی بر چالش‏های جدی جهان حتی به همان شکل مبالغه‏آمیزی که تصویر ترس‏های اوست چیره خواهد شد و همین امر موجب غنای شخصیت او می‏گردد. ‌این داستان هشدار می‏دهد که اگر کسی نتواند خود را به فردی مسئول در عالی‏ترین سطح بدل سازد، باید در انتظار پیامدهای مخرب و ویرانگری باشد. برآیند نهایی پژوهش آن است که هر یک از کهن­الگوهای یادشده، تجلیات متعدد روان واحدی تلقی می­گردند.
ادامه نوشته

اصطلاحات موسیقی در مثنوی معنوی

ادبیات فارسی گسترة وسیعی از موضوعات علوم و فنون مختلف را شامل می‌شود. گاه وجود اصطلاحات و تعابیر یک علم یا شاخه‌ای از هنر در آثار نویسندگان و شعرا نشان‌دهندة علاقه و اشتغال صاحبان این آثار به آن علم یا هنر است. موسیقی به‌عنوان علمی امروزی اما هنری قدیمی در اشعار مولانا جایگاه ویژه‌ای دارد که حاکی از میزان علاقه و اشتغال مولانا به این هنر است. این مقاله پژوهشی است پیرامون این هنر و تعابیر آن، که در مثنوی معنوی این شاعر نمود ویژه و قابل تأملی دارد.
ادامه نوشته

هزار سنگ به گنجشک زدی اما