روش یافتن بن مضارع
برای به دست آوردن بن مضارع افعال و مصادر از روش های مختلفی می توان استفاده نمود . در این پست برای سهولت فراگیری همه ی دوستان عزیز ،کار با جدول زیر را پیشنهاد می کنیم.
دانش آموزان عزیز با عنایت به حروف پایانی افعال و مصادر و توجه به جدول زیر می توانند بر مشکل خویش جهت یافتن بن مضارع برخی افعال دشوار غلبه نمایند .
|
ردیف |
حروف پایانی مصدر |
بن مضارع |
مثال |
| 1 |
یدن |
حذف ((یدن)) |
نالیدن نال اندیشیدن اندیش آشامیدن آشام بخشیدن بخش |
| 2 |
دن |
حذف ((دن)) |
آوردن آور خوردن خور افکندن افکن ماندن مان |
| 3 |
ودن |
حذف ((دن))و تبدیل ((و)) به ((ا)) |
آزمودن آزما گشودن گشا پیمودن پیما سرودن سرا |
| 4 |
ادن |
حذف ((ادن)) |
افتادن افت ایستادن ایست فرستادن فرست نهادن نه |
| 5 |
ختن |
حذف ((تن))و تبدیل ((خ)) به ((ز)) |
سوختن سوز آموختن آموز افروختن افروز انداختن انداز |
| 6 |
ستن |
حذف ((ستن)) |
آراستن آرا دانستن دان گریستن گری توانستن توان |
| 7 |
شتن |
حذف ((تن))و تبدیل ((ش)) به ((ر)) |
کاشتن کار نگاشتن نگار گذاشتن گذار پنداشتن پندار |
| 8 |
فتن |
حذف ((تن))و تبدیل ((ف)) به ((ب)) |
یافتن یاب کوفتن کوب شتافتن شتاب تافتن تاب |
بعضی از مصدر ها از این قاعده ها پیروی نمی کنند ازآن جمله اند :
* استثنائات گروه ۱ :
دیدن ................................................. بین
آفریدن ................................................. آفرین
گٌزیدن ................................................. گزین
شنیدن ................................................. شنو
چیدن ................................................. چین
* استثنائات گروه ۲ :
آزردن ................................................. آزار
آمدن ................................................. آ
بردن ................................................. بر
درودن ................................................. درو
زدن ................................................. زن
شدن ................................................. شو
کردن ................................................. کن
مردن ................................................. میر
شمردن ................................................. شمار
سپُردن ................................................. سپار
* استثنائات گروه ۳ :
بودن ................................................. بًو (باش)
* استثنائات گروه ۴ :
دادن ................................................. ده
زادن ................................................. زا
* استثنائات گروه ۵ :
فروختن ................................................. فروش
گسیختن .................................................گسل
شناختن .................................................شناس
* استثنائات گروه ۶ :
جَستن ................................................. جه
خواستن ................................................. خواه
رَستن ................................................. ره
کاستن ................................................. کاه
جُستن ................................................. جُو
رُستن ................................................. رُو
شستن ................................................. شو
بَستن ................................................. بند
شکستن ................................................. شکن
پیوستن ................................................. پیوند
خاستن ................................................. خیز
گسستن ................................................. گسل
نشستن ................................................. نشین
* استثنائات گروه ۷ :
گشتن ................................................. گرد
آغشتن ................................................. آغر / آغار
افراشتن ................................................. افراز
نوشتن ................................................. نویس
رشتن ................................................. ریس
* استثنائات گروه ۸ :
بافتن ................................................. باف
شکافتن ................................................. شکاف
شکفتن ................................................. شکف
آشفتن ................................................. آشوب
رُفتن ................................................. رُوب
گرفتن ................................................. گیر
گفتن ................................................. گو
* نکته : به غیر از مصدر های یاد شده بقیه مصدر ها از قاعده ی گفته شده در جدول بن های مضارع پیروی می کنند .
ادبیّــــات ، انتشـــار زیبـایی و تکیه گاه مانایــی اندیشــه و فرهنگ است و بدون آن امکان انتشار و استقرار هیچ زیبایی و خوبی نیست . آنان که ادبیّات را ادراک نمی کنند ، روح حیـــات را نیافته اند و به قلمـــرو شکوهمــــند زیبایی گام نگذاشته اند . بی شک هیچ هنـــــری به اندازه ی شعــــر و شاعــــری نتوانسته است در دل و جان ، روح و روان، ذهن و زبان و فکر و بیان انسان ها راه پیدا کند و تأثیر بگذارد. شعر و کلام منظـــوم و منثــــور همواره جایگاه و پایگاه مهمی در میان مردم داشته است . شعر و ادبیات، تهییـــج کننده ی مردم برای ایستـــادگی در برابر ظلــــم، همنشین غــم ها و شـــادی ها و بیانگر آلام و رنج های مــــردم و مایه ی سرافـــرازی آنان در این دنیـــای پهنــــاور است .