سرنوشت انسان، ارتباط مستقیمی به نگاه او در مسائل اطرافش دارد که همواره در حال تغییر می‌باشد و قابلیت‌های هر فرد، به طرز تفکر و باورهای درونی او مرتبط می‌شود.انسان‌های موفق، از درون ، افراد پیروز و سعادتمندی می‌باشند، زیرا آنان قبل از بروز موفقیت در عالم بیرون، این موفقیت و پیروزی را در اعماق وجودشان کسب نموده و بر مبنای آن، به خلق پیروزی‌های بیشتر می‌پردازند.

 از کوزه،همان برون تراود که در اوست

  هر پیروزی، مقدمه‌ی پیروزی بزرگ‌تری در آینده‌ی نزدیک می‌باشد؛ پس می‌بایست انسان، همواره خود را از درون تقویت نموده و با کسب باورهای مثبت و اعتماد به نفسی قوی، سرنوشتی زیبا را رقم زند و به انتظار زیبایی‌های بیشتری در مسیر زندگی بنشیند. هر فردی برای ارتقای شخصیت اجتماعی خود و کسب محبوبیت و مطلوبیت اجتماعی خویش تلاش می‌نماید و راز محبوبیت و مطلوبیت اجتماعی را در کوچه پس کوچه‌های مسیر زندگی جست‌وجو می‌نماید؛ اما فقط یک نکته‌ی عمیق، در این موضوع وجود دارد و آن، این است که: «از کوزه‌ همان برون‌ تراود که در اوست» به هر میزان که خانه‌ی دل ما، آراسته به صفت‌ها و ویژگی‌های مثبت و پر انرژی باشد، بازتاب بیرونی شخصیت‌ ما نیز، به همان اندازه دارای مطلوبیت و محبوبیت خواهد بود.

 اکنون، چه کنیم تا در صحنه‌ی اجتماع، زندگی و محیط کار، دارای شخصیت مطلوب و دلنشینی باشیم و بتوانیم در سایه‌ی این مطلوبیت به هدف‌های متعالی خود برسیم و خانه‌ی دل خویش را پر از نور و زیبایی نماییم؟ 

 1) شناسایی باورهای مثبت و منفی:

مقدمه‌ی کسب شخصیت اجتماعی مطلوب، بررسی و ارزیابی باورهای مثبت و منفی درون خودمان است؛ پس می‌بایست دست به کار شویم؛ در خلوتی نشسته، قلم و کاغذی برداشته و در جدولی که دارای دو ستون با نام‌های «باورهای مثبت» و «باورهای منفی» می‌باشد، به شناسایی این باورها بپردازیم و پس از شناخت، برای تقویت آنها، فکر کنیم و ببینیم چگونه می‌توانیم باورهایی را که سال‌ها پیش با آنها بزرگ شده‌ایم، ولی ممکن است اکنون هم‌چون سدی بزرگ، در مقابل ما باشند، تغییر دهیم و در نقطه‌ی مقابل، باورهایی را برای خود ایجاد نماییم که ساعت ما را در رسیدن به هدف‌های متعالی و زیبای زندگی، تسریع نماید.

 2) تصویرسازی مثبت:

انسان‌های فرهیخته و اندیشمند، همواره دارای رویاها و تصویرهای زیبایی از آینده‌ی خود بوده و تلاش می‌کنند تا این تصویرها و رویاهای دلنشین را به فکری خلاق تبدیل نموده و در عرصه‌ی زندگی جاری نمایند.

 تصویرسازی، از تکنیک‌های بسیار اساسی و مهم موفقیت یک انسان جویای سعادت می‌باشد. افرادی که دارای شخصیت متعالی و ارزشمندی در جامعه هستند، به‌طور معمول، دارای قدرت تصویرسازی بالایی می‌باشند و این قابلیت، به‌طور کامل، اکتسابی است و هر کس بخواهد، با تمرین‌های مکرر، می‌تواند این هنر بزرگ را کسب نماید. پس، از امروز با یک تصویر مثبت از آینده‌ی خود، هر روزمان را آغاز کرده و برای رسیدن به آینده‌ای مطلوب، تلاش کنیم.

 3) نظام ارزشی منسجم:

فکرهای بزرگ، دارای پشتوانه‌های بزرگ می‌باشند و هر انسان بزرگی، دارای تکیه‌گاه محکمی به نام نظام و چارچوب ارزشی خود است. به هر میزان که این چارچوب، دارای ارزش‌ها و ویژگی‌های شفاف و روشنی باشد، به همان اندازه، آن فرد در دست‌یابی به آن ارزش‌های متعالی و دوری از ناهنجاری‌های رفتاری و اخلاقی، موفق خواهد بود. شخصیت اجتماعی افراد، ارتباط تنگاتنگی با نظام‌ ارزشی آنان دارد. هر چه قدر برای پایبندی به این نظام مقید باشیم، به همان میزان افراد جامعه، ما را مورد تایید قرار می‌دهند و کلام و بیان ما را می‌پذیرند؛ پس برخورداری از یک نظام ارزشی منسجم، از شرط‌های لازم یک شخصیت مطلوب و هم‌چنین محبوبیت اجتماعی است و می‌بایست این نظام ارزشی، دارای یک ریشه‌ی اعتقادی و معنوی محکم و آسمانی باشد.

 4) مراقبه:

توجه لحظه به لحظه به خویشتن، انسان را رشد داده و تکامل و سعادت یک فرد جویای کمال را مهیا می‌سازد. اگر به‌دنبال موفقیت اجتماعی و فردی هستیم، می‌بایست در هر لحظه از خود سوال کنیم که «آیا در این لحظه، من از عمرم به بهترین وجه استفاده می‌کنم؟»

 «آیا اکنون می‌توانم قابلیت‌ها و توانایی‌های خود را ارتقا دهم؟»

 با این مراقبه و حساسیت، زمان را در اختیار خود قرار داده و می‌توانیم با مدیریت زمان، به هدف‌های متعالی خود در اجتماع و زندگی برسیم و با اراده‌ای قوی، زمینه‌های پیشرفت خود را آماده کنیم.

 5) ارزیابی مستمر:

برای پرش‌های بلند، گاهی باید چند قدم به عقب رفت و با مرور گذشته و ارزیابی آنچه که انجام داده‌ایم، به سمت آینده‌ای درخشان حرکت کنیم. ارزیابی، لازمه‌ی پویایی و تحرک یک انسان موفق است و یک فرد سعادتمند، در انتهای هر روز، در خلوتی چند دقیقه‌ای، اقدام‌های خود را بررسی و با ارزیابی فعالیت‌های گذشته، خود را محک زده و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی و در جهت بهبود آنان اقدام می‌کند و با استمرار در این ارزیابی، اشکال‌های خود را مرتفع و مسیر روشنی را برای خود ترسیم می‌نماید.

پس، یادمان باشد که همه‌چیز در درون ماست و آنچه را که ما اراده می‌کنیم و خانه‌ی دل‌مان را با آن زینت می‌دهیم، در عالم بیرون، نمود پیدا کرده و مسیر حرکت اجتماعی و فردی ما را مشخص می‌نماید.

ضرب المثل از کوزه همان برون تراود که در اوست : عملکرد هر کسی متناسب با افکار و اعتقادات اوست.

زمینه پیدایش ضرب المثل از کوزه همان برون تراود که در اوست

شخصی کوزه نو آورد، پر از شراب کرد و سبو می‌تراوید. چون در راه افتاد، مُحتَسِب دچارش شد. گفت: «در کوزه چیست؟» جواب داد که شیر. محتسب باز گفت: «که چیست؟» گفت: «از کوره همان برون تراود که در اوست».

پیامهای ضرب المثل از کوزه همان برون تراود که در اوست

1. عملکرد هر کسی متناسب با افکار و اعتقادات اوست.

2. اندیشه هر کس متناسب با احوال درونش می‌باشد.

3. از زمین شوره‌زار نمی‌توان انتظار روییدن محصول داشت.

4. از هر کسی بیش از توانایی‌ها و استعدادهایش کار بر نمی‌آید.

کاربرد:

1. در شماتت و سرزنش انسان بدذات و یا تنبل و کسل که کار خطایی از او سرزده.

2. در مقام منع به کار گماردن انسان‌های نالایق به پست‌ها و مقام‌های کلیدی.

ضرب المثل های هم مضمون ضرب المثل از کوزه همان برون تراود که در اوست

ـ آبِ خُرد، ماهی خُرد.

ـ آب شیرین نزاید از گل شور.

ـ آن کند هر کس که از اصلش سزا باشد.

ـ از اصل نیک، هیچ عجب نیست فرع نیک.

ـ از بید، بوی عود نیاید.

ـ از جهنم، باد خنک نمی‌وزد.

ـ از دیو، مهربانی نیاید.

ـ هر کسی آن کند کز او شاید.

ـ تو از تیرگی، روشنایی مجوی.

ـ درخت از میوه‌اش شناخته می‌شود.

ـ نیاید کار شیطان از فرشته.

ـ ز شاخ خشک چه داری امید برگ و ثمر.

ـ مَطَلَب بوی نافه از مردار.

ـ ز مُشک بوی و ز خورشید نور نیست.

اشعار هم مضمون ضرب المثل از کوزه همان برون تراود که در اوست

از مردم بدْاصل، نخیزد هنر نیک * کافور نخیزد ز درختان سپیدار (منوچهری)

بد، ز بدگوهران پدید آید * هر کسی آن کند کز او شاید (عنصری)

مَهِ فشانَد نور و سگ عوعو کند * هر کسی بر خلقت خود می‌تند (مولوی)

کاسه چینی که صدا می‌کند * خود صفت خویش ادا می‌کند درخت تلخ هم تلخ آورد بر * اگر چه ما دهیمش آب شکر

ریشه های قرآنی حدیثی ضرب المثل از کوزه همان برون تراود که در اوست

«قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلَى شَاکِلَتِهِ؛ بگو هر کس طبق روش (و خلق و خوی) خود عمل می‌کند.» (اسراء: 84)

«وَالْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِی خَبُثَ لاَ یَخْرُجُ إِلاَّ نَکِدًا؛ سرزمین پاکیزه، گیاهش به فرمان

پروردگار می‌روید، اما سرزمین‌های بدطینت (و شوره‌زار) جز گیاه ناچیز و بی‌ارزش‌، از آن

نمی‌روید.» (اعراف: 58)

امام علی(علیه السلام): «اَلْاَعْمالُ ثِمُارُ النِّیّاتِ؛ کردارها، ثمره نیت‌ها هستند».